CSR, corporate social responsibility, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu, to strategia takiego zarządzania, zgodnie z którym firma uwzględnia w swoich działaniach interesy społeczne, środowiskowe, relacje z pracownikami i mieszkańcami obszarów, na których działa. Firmy stosujące CSR inwestują w zasoby ludzkie, w ochronę środowiska, relacje z otoczeniem firmy, między innymi poprzez informowanie o podejmowanych przez nią działaniach.
Zasady społecznej odpowiedzialności biznesu coraz częściej wprowadzane są do programów strategicznych firm i przedsiębiorstw i stają się ważnym elementem rozwoju. Sprzyjają one budowaniu długookresowej przewagi konkurencyjnej, bo świadomość klientów staje się coraz większa z każdą chwilą i „głosowanie portfelem” jest wyraźnie dostrzegalne w społeczeństwach, które decydują się na kupowanie produktów i usług od firm odpowiedzialnych społecznie.
Jak być firmą społecznie odpowiedzialną?
Każda firma, które aspiruje do bycia społecznie odpowiedzialną, powinna zastanowić się nad działaniami, które wykonuje w czasie codziennego funkcjonowania. Na przykład nad systemem zarządzania – dzięki wprowadzaniu skutecznych i transparentnych systemów zarządzania – jakością (Quality Management System ISO 9000), środowiskowym (Environmental Management System ISO 14000) i odpowiedzialności społecznej (Social Accountability SA 8000) firma zyskuje przejrzystość i przyjazność dla pracowników i otoczenia.
CSR to odpowiedzialność przedsiębiorców wobec swoich pracowników – inwestycje w ich rozwój i wzrost umiejętności poprzez kursy i szkolenia podnoszące kwalifikacje, ale też akcje integracyjne i programy wyrównujące szanse, takie jak elastyczne formy zatrudnienia, wyrównywanie szans zatrudnienia i awansu dla osób po 45 roku życia i osób z niepełnosprawnościami. Dobrostan pracowników to również umożliwianie wolontariatu pracowniczego na rzecz inicjatyw społecznych.
Produkty i usługi, dostarczane przez firmę są drugim z filarów CSR. Oczywistym jest, że w codziennym zarządzaniu przedsiębiorstwo kieruje się zyskiem. Jednak ważne jest, by zysk nie był wdrażany za wszelką cenę. Dobrze jest przemyśleć i dostosować łańcuch dostaw do społecznych, ekonomicznych i środowiskowych korzyści, jakie mogą być dostarczane firmie i jej otoczeniu. Warto zadbać o zasady CSR na każdym etapie łańcucha dostaw – począwszy od dostarczania do firmy półproduktów lub materiałów, aż po recykling zużytych produktów końcowych, który może być rozpatrywany w perspektywie wielu lat. A skoro już mowa o produktach. Każda firma społecznie odpowiedzialna powinna również zająć się eko-znakowaniem oraz znakowaniem społeczne swoich produktów, dzięki którym klient jest informowany o ich aspektach ekologicznych i społecznych. Świadomi konsumenci coraz częściej szukają produktów z konkretnymi znakami, co sprawia, że do ekologicznego i społecznego wymiaru, dochodzi też aspekt ekonomiczny – kupowane są towary, których oznakowanie mówi o odpowiedzialności firmy.
Kiedy zaopiekujemy się już pracownikami i produktami firmy, trzeba spojrzeć poza granice przedsiębiorstwa i zaangażować się w działania na rzecz lokalnej społeczności. Może to być wsparcie instytucji lub osób, współpraca z organizacjami, tworzenie programów dla dzieci i młodzieży (szczególnie na obszarach wiejskich, dotkniętych wykluczeniem), działań ekologicznych czy inwestycyjnych. Każda firma wie, w jakim miejscu funkcjonuje, dlatego znajdzie najlepsze dla siebie możliwości wsparcia lokalnej społeczności. Drugą ważną opcją działalności poza firmowej są działania proekologiczne, skierowane na ochronę środowiska – polityka środowiskowa prowadzona przez zrównoważone zarządzanie surowcami, segregację odpadów, edukację ekologiczną i wdrażanie ekologicznych produktów, usług i procesów technologicznych.
Ale po co to wszystko?
CSR przyczynia się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa i kształtowania warunków dla zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego. Wbrew temu, co twierdzą niektórzy, że firmy powinny skupić się na kreowaniu zysków, to przecież przedsiębiorstwo, działające w określonej przestrzeni, jest kolejnym podmiotem, który czerpie z jego zasobów – ludzkich, środowiskowych, transportowych i innych. Dlatego firmy powinny rozwiązywać problemy (i potencjalne problemy), które może przynieść ich działalność gospodarcza. A ponieważ: „jeśli nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze”, warto też zaznaczyć, że CSR to obniżenie kosztów działalności firmy (dzięki ochronie środowiska), większe zaufanie klientów do jej produktów i usług oraz lojalność pracowników.